News - IMF- ը սկսել է կասկածել գնաճի նպատակների արդյունավետությանը.

Երևան, նոյեմբերի 14 — /ARKA/. Ինֆլյացիային նպատակային (IT) ռեժիմը, որը տասնամյակներ շարունակ համարվել էր համընդհանուր, արդյունավետ միջոց գնաճը կայունացնելու համար, 2022 թվականի գլոբալ ինֆլյացիոն շոկի ժամանակ չի տվել առավելություններ: Ինչպես հայտնում է «Վեդոմոստի»-ը, IMF–ի զեկույցը «Ինչպես կարգավորվեց инфլյացիան 2022 թվականին: Կենտրոնական բանկերը, որոնք դնում են ինֆլյացիային նպատակ և որոնք ոչ դնում են» մեջ պարունակում է նման եզրակացություններ: IMF–ի հաշվարկները ցույց են տալիս, որ վճռական և վաղ շրջանում տոկոսադրույքների բարձրացումները չհաշվարկելիս IT ռեժիմով կենտրոնական բանկերը վիճակագրորեն ավելի լավ արդյունքներ չեն ցուցաբերել քան նրանց ոչ IT դնողները: Հեղինակները վերլուծել են 70 երկրների տվյալները, որոնցից 33-ը ունեցել է IT, իսկ 37-ը՝ ոչ: Խիստ IT քաղաքականությամբ երկրներ են եղել Ճապոնիա, Ինդոնեզիա, Ռուսաստան, Չեխիայի Հանրապետություն, Կանադա, Իսրայել, Իսլանդիա և այլներ; IT–ի նպատակին չհետևող երկրներ են եղել Միացյալ Նահանգները, Չինաստան, Շվեյցարություն, Վիետնամ, Սինգապուր, Սաուդյան Արաբիա, Միավորված Արաբական Էմիրությունները և այլներ: «Տարվա инфլյացիոն կորսված ժամանակահատվածում, որը չի պայմանավորված պահանջարկի գագաթային գերբեռնվածությամբ, այլ արտաքին շոկերով՝ պատերազմներով, էներգիայի գնի տատանումներով և լոգիստիկ խանգարումներով, IT քաղաքականությամբ կենտրոնական բանկերը չեն տվել նկատելի արդյունքներ համեմատաբար այլ կենտրոնական բանկերի նկատմամբ»,- նշել են IMF–ի փորձագետները: 2024 BIS–ի փորձագետները հասել են նույն եզրահանգումներին աշխատանքային թերթի «Taylor Rule Targeting: Some Evidence and Theory» մեջ: տնտեսագետները պնդել են, որ դրամավարկային քաղաքականությունը չպետք է լինել չափազանց խիստ, եթե инфլյացիան պայմանավորված է առաքման խոչընդոտներով, ոչ թե պահանջարկի աճով: BIS–ի հետազոտողները ներկայացրել են նոր կոնցեպցիա՝ «Taylor Target Rule», որը հիմնված է Federal Reserve–ի դոկտրինի վրա և կանչում է մեղմ քաղաքականություն, երբ инфլյացիան պայմանավորված է առաքման գործոններով: Taylor Rule–ը դասական մոդել է, որը կենտրոնական բանկերը օգտագործում են քաղաքականության տոկոսադրույքը որոշելու համար инфլյացիայի, ՀՆԱ–ի և այլ տնտեսական պայմանների հիման վրա: Ինչո՞ւ սա է բացատրելի: IMF–ի հաշվարկները, որոնք հեղինակներին զարմացրել են, ցույց են տալիս, որ 2022 թվականին инфլյացիան IT ունեցող երկրների և IT–ի չհետևողների երկրների միջև միջինում մոտ 9% է եղել, և չի գերազանցել վիճակագրական նշանակության սահմանները: Հետազոտողները, aiming for a more objective assessment of policy, ավելացրել են ֆիքսված էֆեկտների գործոնը (statistical model used to analyze data and account for unobserved country-specific differences) ինչպես նշված է «Վեդոմոստի»-ում: Սա նվազեցրել է դիտարկվող երկրների տնտեսական կառուցվածքային տարբերությունների ազդեցությունը: Հեղինակները եզրակացնում են, որ ժամանակակից инфլյացիան ավելի և ավելի հաճախ պայմանավորված է առաջարկի խանգարություններով, քան պահանջարկի աճով, և այս դեպքում պահանջարկի վրա հիմնված инфլյացիայի մոդելը ավելի վատ է գործում: Երբ գների բարձրացումները պայմանավորված են արտաքին գործոններով, տնային տնտեսությունները և ընկերությունները քիչ են սպասում, որ դրամավարկային քաղաքականությունը արագորեն կհանի инфլյացիան, գրում են IMF–ի փորձագետները: «Կենտրոնական բանկի նկատմամբ վստահությունը չի կախված այնքան հայտարարություններից, որքան իրական инфլյացիայի արագ նվազեցումից»,- նշում է IMF–ը: Սա инфլյացիային նպատակ դնելու մի հիմնարար սկզբունքներից է՝ կենտրոնական բանկերի հայտարարությունների հանրային բնույթը և գների մակարդակի համար կարգավորող regulator–ի հաշվետվությունը: Այնուամենայնիվ IMF–ը չի պատրաստվում инфլյացիային նպատակ դնելը խուսափել ամբողջությամբ: Կազմակերպությունը պնդում է, որ դա կարող է օգտակար լինել մասնավորապես այն երկրների համար, որտեղ պահանջարկի անհավասարակշիռությունները կարող են լինել և որտեղ կենտրոնական բանկի նկատմամբ վստահությունը պարզապես ձևավորվում է: Բայց ժամանակակից իրականությունների պայմաններում կարգավորողները պահանջում են ավելի ճկուն մոտեցում, զեկույցի հեղինակների խոսքով: Առևտրի կայուն ժամանակաշրջանը հետո տարվել է «առաքման շղթաներում կառուցվածքային խնդիրների շրջանի» խթանով, IMF–ը ընդգծում է, հուշելով տեռիֆային պատերազմների և tariff wars–ի վերջին իրադարձություններին, և որ ներկայիս իրավիճակում инфլյացիային նպատակ դնելու քաղաքականությունը, ինչպես 2022 թվականին, ռիսկ ունի չի տանել արդյունքներ: Սա պայմանավորված է ոչ միայն Չինաստանի և Միացյալ Նահանգների միջև լարվածությամբ, այլ նաև Մերձավոր Արեւելքի լարվածություններով և աճող «տնտեսական ազգայնականությամբ», զեկույցը ասում է: