News - Սիրանուշ Սահակյան. Պետությունը պարտավոր է պաշտպանել քաղաքացիների իրավունքները՝ անկախ գործող իշխանությունների նկատմամբ ունեցած վերաբերմունքից

Անկախ նրանից, թե ինչ վերաբերմունք ունի քաղաքացու ներկայիս իշխանությունների նկատմամբ, պետությունը պարտավոր է զբաղվել իր քաղաքացիների իրավունքների պաշտպանությամբ։ Այս մասին NEWS.am-ի թղթակցի հետ զրույցում ասաց Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարանում հայ ռազմագերիների ներկայացուցիչ, Համեմատական ​​իրավունքի միջազգային կենտրոնի նախագահ Սիրանուշ Սահակյանը։ Տիկին Սահակյան, վերջին ասուլիսում վարչապետը նշեց, որ ամենօրյա աշխատանք է տարվում Բաքվում պահվող գերիների և պատանդների ազատ արձակման ուղղությամբ, թեև նա կարծես թե հակասում է իրեն հատկապես Ռուբեն Վարդանյանի մասին իր հայտարարություններով։ Չնայած նրա նշած ամենօրյա աշխատանքին, այնուամենայնիվ, այս առումով առաջընթաց չի գրանցվել։ Կարծես թե պետությունը` Հայաստանի Հանրապետությունը, չունի որևէ իրավական լծակ ազդելու Ադրբեջանի վրա, որն ապօրինի ձերբակալում է մեր հայրենակիցներին, որոնց մի մասը Հայաստանի քաղաքացիներ են, ինչպես Ռուբեն Վարդանյանը, մյուսները` ազգությամբ հայեր, ինչպես սահմանել են ՀՀ ներկայացուցիչները: իշխանություններին։ Իսկապե՞ս պետությունն այդքան անզոր է։ Պարզապես թվարկենք այն գործիքները, որոնք պետությունը, համաձայն մի շարք միջազգային փաստաթղթերի, կարող է օգտագործել այլ երկրում ձերբակալված իր քաղաքացիներին ազատ արձակելու համար։ Առաջինը և ամենակարևորը նրանց ազատ արձակման համար արդյունավետ բանակցություններ վարելն է։ Դա պետության պարտավորությունն է իր քաղաքացիների հանդեպ, այլ ոչ թե պետության նվերը: Անկախ նրանից, թե Ռուբեն Վարդանյանը կամ ՀՀ ցանկացած քաղաքացու վերաբերմունքը ներկայիս իշխանությունների նկատմամբ, պետությունը պարտավոր է զբաղվել ապօրինի կալանավորված իր քաղաքացիների իրավունքների պաշտպանությամբ։ Իսկ եթե պետությունը չի գիտակցում իր դրական իրավունքը, ապա ձախողում է իր կարևոր գործառույթներից մեկը։ Ուզում եմ հուսալ, որ վարչապետի նշած ամենօրյա աշխատանքը վերաբերում է այս գործառույթի իրականացմանը։ Մյուս կարևոր կետը ձերբակալվածների հյուպատոսական ծառայության հասանելիությունն ամեն կերպ ապահովելն է։ Հաշվի առնելով, որ Հայաստանն ու Ադրբեջանը չունեն դիվանագիտական ​​հարաբերություններ, համաձայն Հյուպատոսական հարաբերությունների մասին Վիեննայի կոնվենցիայի, կառավարությունը կարող է լիազորել երրորդ երկրին իր անունից հյուպատոսական ծառայություններ մատուցել իր կալանավորված քաղաքացիներին: Այդ երրորդ երկիրը կարող է ուղարկել իր ներկայացուցչին կամ նույնիսկ իր դեսպանին՝ ծանոթանալու բանտարկյալների պահման պայմաններին և առաքելու նամակներ, ծանրոցներ և գրքեր։ Կառավարությունն իրավունք ունի նաև իր մտահոգությունները հայտնելու բանտարկյալների վերաբերմունքի վերաբերյալ բանտարկյալներին պահող երկրի նկատմամբ մասնավոր դիվանագիտական ​​ուղիներով կամ, կրկին, երրորդ երկրի միջոցով։ Եթե ​​դիվանագիտական ​​ջանքերն արդյունք չտան, կառավարությունը կարող է հրապարակայնորեն բարձրացնել իր ձայնը, դատապարտել իր քաղաքացիների ապօրինի կալանավորումը, հայտարարություններ անել նրանց անհապաղ ազատ արձակման վերաբերյալ, միջազգային լրատվամիջոցների ուշադրությունը հրավիրել խնդրի վրա և դիմել իրավասու միջազգային դատարաններ և կառույցներ։ , այդ թվում՝ ՄԱԿ-ի Մարդու իրավունքների գերագույն հանձնակատարի գրասենյակը։ Սրանք այն հիմնական քայլերն են, որոնք պետք է ձեռնարկի յուրաքանչյուր պետություն, եթե իր քաղաքացիներն անօրինական կերպով պահվում են մեկ այլ երկրի կողմից: Ինչպես տեսնում եք, վերոնշյալ քայլերն ամբողջությամբ չեն իրականացվել։ Դուք ասացիք «իր քաղաքացիներից», բայց իշխանության, մասնավորապես՝ Մարդու իրավունքների խորհրդի ներկայացուցիչները բանտարկյալների վերաբերյալ իրենց հայտարարություններում տարբերակում են դնում «էթնիկ հայերի և Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիների» միջև։ Արդյո՞ք Ձեր նշած գործիքները կիրառելի են բոլոր 23 բանտարկյալների համար, որոնցից մի քանիսը, օրինակ՝ Արցախի [(Լեռնային Ղարաբաղի)] նախկին նախագահները Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիներ չեն, այլ էթնիկ հայեր։ Այո, նշածս գործիքակազմը կիրառելի է բոլոր 23 հայերի համար՝ անկախ այլ հանգամանքներից։ Հայաստանի Հանրապետության մարդու իրավունքների պաշտպանության միջազգային պարտավորությունները բոլոր հայերի նկատմամբ գոյություն ունեն, և նրանց երկքաղաքացիությունը գործոն չէ։