News - Ի՞նչ իրավական քայլեր են ձեռնարկվում Ադրբեջանում պահվող հայերին վերադարձնելու համար.

Անցյալ շաբաթ իր հայտարարության մեջ Եվրամիության արտաքին գործերի և անվտանգության քաղաքականության գերագույն ներկայացուցիչ Ժոզեպ Բորելը Ադրբեջանին կոչ արեց հարգել Լեռնային Ղարաբաղից հայ կալանավորների հետ կապված իրավիճակի պատշաճ ընթացակարգը, որը հիմնարար է: կալանավորների պաշտպանության սկզբունքները, ինչպես նաև համոզմունք հայտնեց, որ Ադրբեջանում հայ կալանավորների ազատ արձակումն ու հայրենադարձությունը կնպաստեն ընդհանուր խաղաղության գործընթացին։ Միևնույն ժամանակ, ԱՄՆ պետքարտուղար Անտոնի Բլինկենը հորդորեց Ադրբեջանին հավատարիմ մնալ մարդու իրավունքների միջազգային պարտավորություններին և անհապաղ ազատ արձակել բոլոր անարդարացիորեն ձերբակալվածներին։ NEWS.am-ը շարունակում է հարցազրույցների շարքը միջազգային իրավունքի մասնագետների, իրավապաշտպանների, մարդու իրավունքների հարցերով զբաղվող փորձագետների հետ՝ պարզելու, թե ինչ է պետք անել և ինչ մեխանիզմներ կան ապօրինի պահվող 23 հայ գերիների համար։ Ադրբեջանի մայրաքաղաք Բաքվում, այդ թվում՝ պաշտպանելու Արցախի (Լեռնային Ղարաբաղի) ռազմական և քաղաքական ղեկավարության իրավունքները, կանխելու նրանց նկատմամբ խոշտանգումները և ապահովելու նրանց վերադարձը։ Այս անգամ զրուցել ենք միջազգային իրավունքի մասնագետ, փաստաբան Արա Ղազարյանի հետ։ -Պարոն Ղազարյան, [Արցախի նախկին պետնախարար] Ռուբեն Վարդանյանի փաստաբանական թիմը վերջերս զեկուցեց խոշտանգումների մասին և միջնորդություն ներկայացրեց ՄԱԿ-ի խոշտանգումների հարցերով հատուկ զեկուցողին։ Ակնհայտ է, որ բոլոր հայ գերիները [Ադրբեջանում] նույնպես ենթարկվում են խոշտանգումների։ Ձեր գնահատմամբ՝ այս միջնորդությունը կարո՞ղ է որևէ արդյունք տալ կամ ինչ-որ կերպ զսպող դեր ունենալ հայ բանտարկյալների նկատմամբ խոշտանգումների շարունակման գործում։ Դա իրավական գործընթաց չէ, դա ավելի շատ մոնիտորինգի գործընթաց է, որը, սակայն, ապացուցողական մեծ նշանակություն ունի. այսինքն՝ այդ գործընթացի արդյունքում նշված տվյալները դառնում են արդեն իսկ դատական ​​վարույթի ապացույց։ Եթե ​​Ռուբեն Վարդանյանի ձերբակալությունից մի քանի ամիս անց գործընթացներ են սկսվում, ապա վիճակը ծայրահեղ վատ է, կամ այլեւս հույս չկա։ Օրինակ՝ վերցնենք այն փաստը, որ Ադրբեջանում կալանքը չորս ամիս է [խմբագրի նշումը. ընդ որում՝ վերջին անգամ խափանման միջոցը հինգ ամսով երկարաձգվել է, այս ժամկետն ինքնին արդեն Եվրոպական կոնվենցիայի խախտում է։ Նախարարների կոմիտեն ունի հանձնարարական, և դա իրավական չափանիշների հիման վրա կազմված քաղաքական փաստաթուղթ է, որտեղ ասվում է, որ սովորաբար յուրաքանչյուր կալանքի ժամկետը պետք է լինի մեկ ամիս, առավելագույնը երկու ամիս։ Ադրբեջանը վաղուց չորս ամիս է սահմանել, ինչն ինքնին հակասում է կոնվենցիային։ Այն, ինչ հիմա արվում է, միջազգային հետաքննության մեխանիզմ է։ Իհարկե, այս մեխանիզմն ավելի արագ է աշխատում, քան դատական ​​գործընթացը։ Իմ կարծիքով այստեղ փաստաբանների նպատակը նույնպես հրատապությունն էր. այս առումով, կարծում եմ, որ նրանք ճիշտ են վարվել: Խնդիրն այստեղ Ռուբեն Վարդանյանին ազատ արձակելը չէ, նրա վրա գոնե ճնշում չգործադրելը. այն է՝ ստեղծել հակակշիռներ։ - Անցած շաբաթվա ընթացքում թեմային անդրադարձել են նաև ԵՄ գերագույն հանձնակատար Ժոզեպ Բորելը և ԱՄՆ պետքարտուղար Անտոնի Բլինկենը։ Ավելին, Ադրբեջանի արտաքին գործերի նախարարությունը բավականին կոշտ արձագանքեց Բորելի հայտարարությանը, որը շատ հստակ պահանջ էր ներկայացրել. Փոխարենը, Երեւանի համար այս խնդիրը կարծես թե առաջնահերթությունների շարքում չէ, կամ, համենայնդեպս, հասարակական մակարդակում այդպիսի տպավորություն է։ Այս իրավիճակում ճիշտ չէ՞, որ Հայաստանը պետք է հստակ հանդես գա որպես Բաքվի բանտում պահվող իր քաղաքացիների պաշտպանության պահանջատեր։ Հայաստանի Հանրապետությունն այս առնչությամբ ժամանակ առ ժամանակ հանդես է գալիս հայտարարությամբ։ ՀՀ [այսինքն. Հայաստանի Հանրապետության կառավարությունը կարող է բազմաթիվ պատճառներ ունենալ, թե ինչու չպետք է նախաձեռնող լինի այս հարցում կամ չցուցաբերի ծայրահեղ ջանասիրություն։ Փոխարենը, մասնավոր խմբերը՝ իրավապաշտպան խմբեր, իրավաբաններ, լոբբիստական ​​խմբեր, անհրաժեշտ են Հայաստանի Հանրապետությանը օգնելու համար, քանի որ նրանք կարող են ավելի անկաշկանդ լինել արտահայտվելու, քան ՀՀ ցանկացած պետական ​​ծառայող. օրինակ՝ նախարար կամ փոխնախարար և այլն։ Կարծում եմ՝ ավելի արդյունավետ կարող է լինել։ Չեմ կարծում, որ Հայաստանի Հանրապետությունը կարող է անտարբեր մնալ իր քաղաքացիների նկատմամբ։ Այլ բան է, որ դրանք կարող են կաշկանդվել բազմաթիվ գործոնների պատճառով։