Հիշու՞մ եք, որ կար այսպիսի երգ և դրա մեջ «Իմ սիրելի, գուշակեք ինքներդ» արտահայտությունը։ Անկեղծ ասած, ինձ հետաքրքիր է, թե ինչ երկրների մասին էր խոսում Հայաստանի վարչապետը։ Արդյո՞ք մենք բոլորս պետք է ինքներս դա հասկանանք: Թե՞ հետո մեզ կասեն։ Այս մասին հինգշաբթի լրագրողների հետ ճեպազրույցի ժամանակ հայտարարել է ՌԴ արտաքին գործերի նախարարության խոսնակ Մարիա Զախարովան։ «Միանգամայն տրամաբանական կլինի բարձրաձայնել, եթե խոսքը նման լուրջ հայտարարությունների մասին է: Սա թողնենք Երևանին»,- հավելեց նա: Զախարովան պնդում էր, որ Ռուսաստանն արել է հնարավոր ամեն ինչ։ «Իսկ Ռուսաստանի նախագահ Վլադիմիր Պուտինը այս մասին խոսել է 2020 թվականի հոկտեմբերի 17-ին ռուսական հեռուստատեսությամբ։ Ուղիղ մեջբերում՝ «Որ Հայաստանը իրեն լքված և մոռացված չզգա»։ Ամեն ինչ արվեց, որպեսզի դա տեղի ունենա ճիշտ այնպես, ինչպես ասաց ՌԴ նախագահը։ Բառացիորեն 2020 թվականի աշնանը զինված հակամարտության առաջին իսկ օրերից ռուսական կողմը գործադրեց ամենաակտիվ քաղաքական և դիվանագիտական ջանքերը՝ հրադադարի հասնելու համար։ Նրանք, ովքեր մոռացել են, կարող են բառացի հիշել բոլոր համապատասխան հայտարարություններն ու մամուլի հաղորդագրությունները: Բացի այդ, յուրաքանչյուր քայլ ուղեկցվում էր պաշտոնական մեկնաբանություններով, այդ թվում՝ ՌԴ արտաքին գործերի նախարարության միջոցով։ Հիշեցնեմ, որ այն ժամանակ բազմաթիվ հեռախոսազրույցներ են եղել Ռուսաստանի նախագահի ու Ադրբեջանի նախագահի ու Հայաստանի վարչապետի միջեւ։ Ռուսաստանի արտաքին գործերի նախարար Սերգեյ Լավրովի կազմակերպած բանակցություններից հետո 2020 թվականի հոկտեմբերի 10-ին նախնական հրադադար է հայտարարվել Հայաստանի և Ադրբեջանի ԱԳ նախարարների հետ։ Հիշեցնեմ, որ զինադադարի մասին համաձայնագրի կնքման հնարավորությունը դեռևս կար 2020 թվականի հոկտեմբերին։ Հետո Ռուսաստանի նախագահը համոզեց Ադրբեջանի նախագահին դադարեցնել պատերազմը, և նա պատրաստ էր դա անել։ Սակայն ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը պնդել է ռազմական գործողությունները շարունակելու մասին։ Սա ինչի՞ հանգեցրեց։ Սա հանգեցրեց [Ադրբեջանի] կողմից [Լեռնային Ղարաբաղի] Շուշիի [քաղաքի] գրավմանը, որը ճանապարհ բացեց դեպի [Ղարաբաղի մայրաքաղաք] Ստեփանակերտ։ Սա շատ լավ հիշում են բոլորը, և այս ամենը փաստագրված է։ Ռուսաստանի նախագահի անձնական ներգրավվածության շնորհիվ հնարավոր եղավ կողմերին բերել եռակողմ հայտարարության ստորագրման 2020 թվականի նոյեմբերի 9-ին։ Այս հայտարարությունը հայտարարում էր կրակի ամբողջական դադարեցման մասին։ Այս փաստաթղթերը և երեք երկրների ղեկավարների կողմից դրա մշակման ընթացքում ընդունված եռակողմ համաձայնագրերը, որոնք ձեռք են բերվել 2021-2023 թվականներին, մնում են միակ ճանապարհային քարտեզը հայ-ադրբեջանական հարաբերությունների կարգավորման կայուն գործընթացի համար»,- նշել է Զախարովան։ Չորեքշաբթի օրը խորհրդարանում կառավարության հետ հարցուպատասխանի ժամանակ ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանն ասել էր, որ ճանաչում է ՀԱՊԿ առնվազն երկու երկրների, որոնք, նրա կարծիքով, մասնակցել են Հայաստանի դեմ 44-օրյա պատերազմի նախապատրաստմանը։ 2020թ.՝ ստեղծելով իմիտացիա, որին նրանք ցանկանում էին օգնել։