

سناى برزیل با تصویب قانونی در زمینه مجوز زیستمحیطی، امکان تسريع پروژههای بزرگ زیربنایی را فراهم کرد، از جمله آسفالت جادهای که از یکی از سالمترین بخشهای جنگل آمازون در شمالغربی برزیل میگذرد. جاده BR-319 از 885 کیلومتر (550 مایل) جنگلهای بارانی عبور میکند و مانائوس، پایتخت ایالت آمازوناس، را با ایالت روندونیا که در جنوبتر واقع است، وصل میکند. این جاده در دههٔ ۱۹۷۰ ساخته شد اما هماکنون در وضعیت فرسودگی است. سیاستمداران محلی میگویند این جاده به یکپارچهسازی ایالات شمالی برزیل با بقیه کشور کمک میکند و سودهای اقتصادی برای منطقه به همراه میآورد. اما محیطزیستگراها از این میترسند که آسفالت کردن آن به جنگلزدایی بیشتر منجر شود و جنگل بارانی را از نقطهٔ بازگشتناپذیرش فراتر ببرد. قانون ویژهٔ محیطزیست که ابتدا بهعنوان فرمان موقّت در ماه اوت از سوی رئیسجمهور لوئیز ایناسیو لولا دا سیلوا معرفی شد، به قوهٔ مجریه این اختیار را میدهد تا مقررات زیستمحیطی پروژههایی که آنان را «راهبردی» میدانند تسریع و سادهسازی کند. در ۲ و ۳ دسامبر، این لایحه از هر دو مجلس کنگره با سرعت عبور کرد و پیش از مهلت ۱۸۰ روز فرمان، رسماً به قانون تبدیل شد. اکنون منتظر تأیید نهایی رئیسجمهور است. طرفداران این قانون را برای توسعه ضروری میدانند. «مجوز محیط زیست ویژه، هزاران پروژهای را که در این کشور در حالت فلجی هستند باز میکند»، این نظر را سناتور ادواردو براگا، رهبر حزب MDB میانهرو، در جلسهٔ سنا در ۳ دسامبر اعلام کرد. دیگران آن را گامی به عقب در حفاظتهای زیستمحیطی و حقوق بشر میدانند. «از این پس پروژههای بزرگ با پتانسیل بالای تأثیر اجتماعی و آسیب زیستمحیطی قادر خواهند بود از یک فرایند صدور مجوزی دقیق عبور کنند که شامل مشاوره با جوامع متأثر است»، بهگزارش سازمان دیدهبان اقلیم، یک نهاد نظارت بر محیط زیست برزیل، در بیانیهای آمده است. «پروژههای بزرگ نیروگاههای آبی، راهآهنها، راههای آبی، بلوکهای نفتی، بنادر و جادهها، از جمله در مناطق حساس زیستمحیطی آمازون، ظرف یک سال مجوز خواهند گرفت و تنها به یک تصمیم سیاسی که آنها را بهعنوان «راهبردی» طبقهبندی کند، نیاز دارند.» این لایحهٔ تازه، زمانی که به قانون تبدیل شد، ضربالاجل ۱۲ ماههای برای مراجع صدور مجوز تعیین میکند تا پاسخ نهایی را برای پروژههای راهبردی بدهند. امروزه مدت زمان صدور مجوز زیستمحیطی بر اساس نیاز تعیین میشود و هیچ محدودیت زمانی برای این فرایند وجود ندارد؛ برخی از این فرایندها چندین سال طول میکشند. «بازسازی جادههای از پیش وجوددار» بهعنوان موردی خاص، پنجرهٔ صدور مجوزی ۹۰ روزه میطلبد و کارفرمایان میتوانند دادههای ثانویهٔ تازه بهجای مطالعات رسمی که توسط کارکنان فنی انجام میشود، ارائه دهند اگر زمانبندی طولانی شود. «چرا زندگی مردم، که در معرض فجایع اجتماعی-محیطی با شدت فزایندهای هستند، هنگام بحث دربارهٔ اینکه پروژهای راهبردی چیست در نظر گرفته نمیشود؟ از کدام منظر، این پروژه، راهبردی است؟» تارسیسیو موتّا، عضو مجلس نمایندگان از حزب سوسیالیسم و آزادی، در جلسهٔ پارلمانی در ۲ دسامبر برای بحث دربارهٔ این لایحه گفت. «دیدن طبیعت بهعنوان مانعی برای عبور از آن… در بافتی که مردم از بارانهای سنگین، خشکسالی و آتشسوزی میمیرند، به نظر من نادرست است.» بنر عکس: جاده BR-319 در آمازوناس، برزیل. تصویر © نیلمار لاگه/گرینپیست.